Voedselintolerantie, allergie of overgevoeligheid: wat is het verschil en hoe kun je het testen?

Glutenallergie, glutensensitiviteit, koemelkallergie, lactose-intolerantie; verwarrende termen die je tegenwoordig steeds vaker voorbij hoort komen. Misschien heb jij ook weleens last van een opgeblazen buik, gasvorming, huiduitslag, misselijkheid, diarree of andere symptomen. Deze klachten zouden een reactie kunnen zijn op bepaalde voedingsmiddelen, zoals melkproducten of producten gemaakt van glutenbevattende granen. Hierbij gaat het vaak om een voedselovergevoeligheid, wat veelal wordt aangeduid als voedselintolerantie of voedselallergie. Hier zitten echter belangrijke verschillen tussen, die je in dit artikel komt te weten.

(PS: benieuwd hoe je in 4 stappen je darmklachten op een effectieve manier kunt aanpakken? Bekijk dan hier onze gratis masterclass.)

Wat is een voedselallergie?

Voedselallergieën komen niet vaak voor, maar mocht je hier last van hebben, dan zal dit zeker niet ongemerkt blijven. Bij een ware voedselallergie is er namelijk sprake van een heftige immuunreactie ten gevolge van blootstelling aan een bepaald voedingsmiddel. Hierbij kun je denken aan voedingsmiddelen zoals:

• melkproducten,
• eieren,
• soja,
• glutenbevattende granen (tarwe),
• of bepaalde noten (pinda’s, amandelen).

Wanneer je aan het betreffende voedingsmiddel wordt blootgesteld, reageert het immuunsysteem overmatig door grote hoeveelheden van de antistof IgE af te geven. Klachten die hierdoor ontstaan zijn erg typerend en variëren van roodheid en jeuk tot braken, diarree of zelfs anafylactische shock. Met name deze laatste reactie kan levensbedreigend zijn. Wanneer je last hebt van een voedselallergie is het dan ook van noodzaak dit voedingsmiddel voor de rest van je leven te vermijden.

Wat is een voedselintolerantie?

De termen voedselintolerantie en voedselovergevoeligheid worden veelal door elkaar gebruikt. Wat er met name mee wordt bedoeld is dat je klachten ervaart na het eten van bepaalde voedingsmiddelen. De aard van deze klachten bepaalt of er sprake is van een voedselintolerantie of voedselovergevoeligheid. Bij een voedselintolerantie gaat het erom dat het lichaam niet in staat is het betreffende voedingsmiddel af te breken. Een veelvoorkomende voedselintolerantie is lactose-intolerantie. Er wordt geschat dat zo’n 68% van de wereldbevolking lactose-intolerant is. Lactose is een type suiker dat gevonden kan worden in melk en andere zuivelproducten. Om lactose te kunnen verteren is het enzym lactase nodig. Na de zoogtijd verliezen veel mensen het vermogen om dit enzym te kunnen produceren. Hierdoor wordt de lactose niet goed afgebroken en kan zo onverteerd in de dikke darm terechtkomen. Dit zorgt ervoor dat meer water in de darm wordt aangetrokken, waardoor je last kunt krijgen van diarree, wat dus een van de voedselintolerantie symptomen kan zijn. Daarnaast kunnen bacteriën deze lactose gaan fermenteren, waarbij gassen vrijkomen en zo symptomen kunnen opleveren zoals een opgeblazen buik en winderigheid.

Wat is een voedselovergevoeligheid?

Een voedselovergevoeligheid heeft meer weg van een voedselallergie in dat het ook te maken heeft met een immuunreactie. Het verschil zit hem echter in het type antistoffen dat wordt vrijgegeven. Bij een voedselovergevoeligheid worden namelijk geen IgE antistoffen vrijgegeven, maar IgG antistoffen. Reacties die hierdoor ontstaan zijn minder heftig, maar kunnen alsnog erg vervelend zijn. Veelvoorkomende reacties omvatten:

• Buikpijn of een opgeblazen buik
• Vermoeidheid
• Huiduitslag
• Hersenmist (‘brain fog’)

Het lastige aan voedselovergevoeligheden is dat de reacties al 30 minuten na de maaltijd kunnen optreden, maar soms zelfs pas na enkele dagen. Hierdoor is het minder makkelijk vast te stellen wat de exacte oorzaak is geweest van je klachten en kan het soms voelen alsof je overal op reageert. Het goede nieuws is dat, in tegenstelling tot voedselallergieën, voedselovergevoeligheden wel degelijk kunnen verbeteren of zelfs helemaal kunnen verdwijnen door de juiste aanpak.

Voedselintolerantie testen: hoe doe je dat?

Om voedselovergevoeligheden aan te pakken is het als eerste natuurlijk belangrijk te weten waar je overgevoelig voor bent. Dit kun je doen aan de hand van een voedselintolerantie test. Om deze test uit te voeren dien je wat bloed af te nemen, welke je vervolgens opstuurt naar het laboratorium voor verder onderzoek. Hier wordt het getest op verschillende voedingsmiddelen waar mensen vaak overgevoelig voor zijn. De uitslag kan je meer duidelijkheid geven en geeft ook aan voor welke voedingsmiddelen je het meest gevoelig bent. Door deze voedingsmiddelen voor een bepaalde periode te vermijden, zal je merken dat je minder klachten ervaart en dat je darmen beter tot rust kunnen komen. Dit wordt ook wel een ‘eliminatiedieet’ genoemd. Tijdens de eliminatiefase zal je de darmen verder ondersteunen om zo de darmintegriteit te versterken. Na enige periode zal je de voedingsmiddelen één voor één toe gaan voegen om erachter te komen waar je lichaam nog gevoelig voor is. Het komt vaker voor dat mensen helemaal geen klachten meer ervaren van een voedingsmiddel en deze dus weer aan hun dieet toe kunnen voegen. Dit krijgen wij dan ook vaker te horen van onze klanten van het D.A.R.M. Programma.

Wil je meer te weten komen over hoe je jouw darmgezondheid kan verbeteren en hoe je voedselintoleranties het beste aan kunt pakken, neem dan eens een kijkje naar het D.A.R.M. Programma. In deze cursus zal ik je door mijn unieke 4 stappenplan begeleiden, zodat jij zelf jouw individuele behandelplan kan opstellen. Het D.A.R.M. programma is ontwikkeld op basis van de meest recente wetenschap en mijn klinische ervaring met mijn cliënten. Geen darmklachten meer en een gezonde vertering, dat zijn de hoofddoelen van deze cursus. We hebben inmiddels al meer dan 2500 klanten mogen helpen. Lees hier verder over het D.A.R.M. Programma.

Geschreven door Mats Laszlo, student Voeding- en Gezondheidswetenschappen aan de Wageningen Universiteit, Master Nutrition and Health, specialisatie: Molecular Nutrition and Toxicology, ervaringsdeskundige op het gebied van maag- en darmklachten zoals SIBO.