Ontlasting blijft in endeldarm zitten: zo krijg je weer een gezonde doorstroom

Een verstopte endeldarm kan ontzettend ongemakkelijk en pijnlijk zijn. Dit probleem kan verschillende oorzaken hebben, zoals te harde ontlasting, een vertraagde darmwerking of onvoldoende vocht- en vezelinname. Gelukkig zijn er manieren om de ontlasting los te krijgen en vastzittende ontlasting in de toekomst te voorkomen.

In deze blog lees je hoe je ontlasting die vastzit in de endeldarm op gang kunt helpen, welke leefstijlveranderingen je kunt maken om het probleem structureel op te lossen en wanneer professionele hulp noodzakelijk is.

Wat is de endeldarm?

De endeldarm, ook wel het rectum genoemd, is het laatste stukje van de dikke darm. Als deze vol zit met ontlasting, voel je aandrang om naar het toilet te gaan. Je kan je vast wel voorstellen hoe vervelend het is als de ontlasting vervolgens niet of slechts moeizaam naar buiten komt.

Waarom blijft ontlasting in de endeldarm vastzitten?

Als ontlasting moeizaam of helemaal niet naar buiten komt, kan dit verschillende oorzaken hebben. Vaak is het niet alleen een kwestie van te harde ontlasting, maar spelen er meerdere factoren mee.

1. Je bekkenbodemspieren werken niet goed mee

Veel mensen denken dat persen de oplossing is, maar een te gespannen bekkenbodem kan het juist moeilijker maken om ontlasting kwijt te raken. Als je onbewust je spieren aanspant in plaats van ontspant, blijft de ontlasting vastzitten. Dit kan komen door:

• Langdurig ophouden van de ontlasting 
• Veel zitten of een slechte houding

• Stress, waardoor je spieren continu gespannen blijven

    

2. Je darmbewegingen zijn te traag

Normaal gesproken helpen de darmen met een ritmische knijpende beweging (peristaltiek) om ontlasting richting de uitgang te duwen. Soms vertraagt dit proces, waardoor ontlasting ophoopt in de endeldarm en steeds harder wordt. Enkele dingen die dit zowel op zichzelf als in combinatie met elkaar kunnen veroorzaken zijn:

• Onregelmatig eetpatroon. Als je maaltijden overslaat, missen je darmen de prikkel om te bewegen.  
• Te weinig vezels. Vezels binden vocht en zorgen voor een prikkeling van de darmwand, wat de stoelgang bevordert. 
• Te weinig vet in je voeding. Gezonde vetten stimuleren de galproductie, die op zijn beurt de stoelgang bevordert. 
• Te weinig beweging: Als jij beweegt, masseer je daarmee als het ware je darmen en zo worden ze op een natuurlijke manier ondersteund. Bij te weinig beweging, missen ze die ondersteuning.
• Lage schildklierfunctie (hypothyreoïdie). Dit kan de darmwerking vertragen zonder dat je het doorhebt.
   

Hoe krijg je vastzittende ontlasting eruit?

Als de ontlasting niet vanzelf komt, zijn er verschillende methoden die je kunt proberen. Hier zijn enkele effectieve technieken:

1. Ademhaling en ontspanningstechnieken.

Veel mensen verkrampen wanneer ze hard proberen te persen, wat juist averechts werkt. Probeer in plaats daarvan:

• Diep ademhalen. Haal rustig en diep adem terwijl je op de wc zit, zodat je buikspieren ontspannen.
• De "buikdruk"-techniek. Blaas langzaam uit terwijl je je buikspieren licht aanspant, in plaats van keihard te persen.
• Probeer een andere houding. Ga in een gehurkte positie zitten met je voeten op een opstapje, zodat je endeldarm een betere hoek maakt.
   

2. Vocht en vet om de ontlasting te versoepelen

• Soms is de ontlasting simpelweg te droog om soepel naar buiten te komen. Je kunt dan proberen:
• Een glas lauw water met een scheutje olijfolie te drinken. Dit kan helpen om de ontlasting gladder te maken.
• Kokoswater of magnesiumrijk mineraalwater. Dit kan de darmwerking stimuleren.
  

3. Mechanische stimulatie

• Soms is een beetje fysieke hulp nodig om de ontlasting op gang te helpen:
• Een darmmassage. Door zachtjes met je vingers over je onderbuik te wrijven in de richting van de dikke darm, kun je de stoelgang stimuleren.
• Een rectale stimulatie. Dit klinkt misschien ongemakkelijk, maar het zachtjes masseren van de anus met een vochtige vinger of een glijmiddel kan de samentrekking van de sluitspier opwekken.
• Een warme, vochtige doek gebruiken. Het aanbrengen van een warme doek rond de anus kan helpen om de spieren te ontspannen.

4. Fysiologische reflexen activeren

• Het lichaam heeft bepaalde reflexen die de stoelgang kunnen bevorderen:
• Eet iets kleins, zoals een stuk fruit. Dit activeert de gastrocolische reflex, waardoor de darmen in beweging komen.
• Drink een kopje koffie. Cafeïne stimuleert de darmactiviteit.
• Loop een stukje rond. Zelfs lichte beweging kan helpen de ontlasting los te krijgen.

Wanneer moet je naar een arts?

In de meeste gevallen komt de ontlasting uiteindelijk vanzelf los. Maar in sommige situaties is medische hulp nodig:

• Als je al meerdere dagen niet kunt poepen en niets helpt.
• Als je hevige buikpijn hebt of opgeblazen bent.
• Als je bloed bij de ontlasting hebt.
• Als je herhaaldelijk last hebt van vastzittende ontlasting.

Een arts kan beoordelen of er een onderliggende oorzaak is en eventueel een klysma, medicatie of andere behandeling voorstellen.

Zoek de onderliggende oorzaak als je ontlasting in je endeldarm blijft zitten

Als je benieuwd bent naar hoe je vastzittende ontlasting in de endeldarm aanpakt met een gestructureerd plan, bekijk dan eens ons D.A.R.M. Programma. Hierin ontdek je stap voor stap wat jouw darmklachten veroorzaakt en hoe je dit kunt aanpakken. Deze holistische benadering van darmgezondheid heeft ervoor gezorgd dat al velen vaarwel hebben kunnen zeggen tegen constipatie. Met ons programma hebben we al meer dan 2500 mensen mogen helpen. 

Je kunt ook onze gratis masterclass volgen. Hierin laat Emilia de Vries je zien hoe je stap voor stap van obstipatie af kunt komen. Je ontdekt wat je vandaag nog kunt doen om je klachten te verminderen en welke stappen je moet volgen om structurele verbetering te zien in je darmwerking. Klik hier om de masterclass te bekijken.

Geschreven door Zara Kleijn, BSc Geneeskunde aan de Radboud Universiteit, met verdiepende vakken in voeding, gezondheid en sport.

Gereviewd door Mats Laszlo , BSc Voeding- en Gezondheidswetenschappen aan de Wageningen Universiteit, Master Nutrition and Health, specialisatie: Molecular Nutrition and Toxicology, ervaringsdeskundige op het gebied van maag- en darmklachten zoals SIBO.