Histamine intolerantie test: hoe werkt het precies?

Histamine intolerantie is een aandoening die steeds vaker voorkomt en veel mensen treft zonder dat ze het weten. Het kan een breed scala aan symptomen veroorzaken, variërend van milde tot ernstige reacties. Het kan verstandig zijn om een histamine intolerantie test te doen als je meerdere symptomen herkent bij jezelf. Als de test positief is, kun je meteen stappen ondernemen om je klachten te verlichten of zelfs volledig te verhelpen.

In deze blog gaan we dieper in op histamine intolerantie en beantwoorden we de volgende vragen:

• Wat is histamine en waar zit het in?
• Welke symptomen kan ik herkennen?
• Hoe werkt een histamine intolerantie test (die je overigens hier kunt bestellen*)?
• Kan ik mijn histamine intolerantie genezen?
• Zijn er diëten en recepten die me kunnen helpen?

(PS: benieuwd hoe je in 4 stappen je darmklachten op een effectieve manier kunt aanpakken? Bekijk dan hier onze gratis masterclass.)

Wat is histamine, waar zit het in en wat zijn de symptomen?

Bij het horen van de term histamine wordt vaak gedacht aan hooikoorts en allergieën. Geen gekke associatie, gezien histamine een natuurlijk eiwit is dat door ons lichaam wordt vrijgegeven als reactie op ziekteverwekkers en allergenen (zoals pollen). Daarnaast wordt het door ons lichaam geproduceerd om processen zoals onze spijsvertering, hersenactiviteit, ademhaling en zenuwstelsel te reguleren.

Histamine komt ook voor in bepaalde voedingsmiddelen. De meeste mensen merken hier niks van, maar mensen die gevoelig zijn voor histamine (ofwel mensen die een histamine intolerantie hebben), kunnen klachten ervaren als ze deze voedingsmiddelen in te grote hoeveelheden binnenkrijgen, doordat ze te veel histamine produceren of histamine niet goed af kunnen breken, waardoor het zich ophoopt in het lichaam (1).

Een histamine intolerantie is overigens geen allergie. Als je een allergie hebt, kan namelijk een kleine hoeveelheid van een bepaalde stof al een hevige reactie veroorzaken en bij een intolerantie bouwt de hoeveelheid zich eerst op in het lichaam en zijn je symptomen vaak meer chronisch (langdurig) (2). 

Histamine komt voor in een verscheidenheid aan voedingsmiddelen, vooral in gefermenteerde en gerijpte producten. Enkele voorbeelden van histaminerijke voeding zijn:

• kaas, 
• gefermenteerde zuivelproducten, 
• gerookt vlees, 
• alcohol, 
• gefermenteerde groenten,
• spinazie
• citrusvruchten, en
• zuurkool.

Histamine klachten zijn zeer uiteenlopend. Een opsomming van aangetoonde symptomen zijn (1): 

• Diarree
• Hoofdpijn
• Geïrriteerde en tranende ogen
• Geïrriteerde en lopende neus
• Astma
• Lage bloeddruk
• Afwijkend hartritme
• Galbulten
• Jeuk
• Blozen

In deze blog vind je meer informatie over histamine, voedingslijsten, symptomen en oorzaken.

Hoe werkt een histamine intolerantie test?

Als je je bij de huisarts meldt met bovenstaande klachten, is de kans groot dat de arts eerst aanraadt om te onderzoeken of je een allergie of een andere intolerantie hebt. Allergieën en andere intoleranties komen vaker voor dan histamine intolerantie. De kans dat het om een allergie of een ander soort intolerantie gaat is dus een stuk groter. Er zijn verschillende testen om dit te onderzoeken, zoals een huidpriktest of een bloedtest. 

Als hier geen specifieke andere allergie of intolerantie uitkomt en er wordt gedacht aan histamine intolerantie, krijg je waarschijnlijk het advies om een bepaald dieet te volgen en te kijken hoe je lichaam hierop reageert. 

Als je graag wilt vaststellen of er nou daadwerkelijk wel of niet sprake is van histamine intolerantie, dan kun je een histamine intolerantie test doen. Wij werken hiervoor samen met Medivere, en verwijzen onze klanten voor zo’n test door naar hen. 

Het testen op histamine intolerantie gebeurt bij onder partner Medivere door middel van een ontlastingsonderzoek. Hun handleiding beschrijft in stappen hoe je het beste een (niet vervuild) ontlastingsmonster kan opsturen. 

In het laboratorium wordt vervolgens gekeken hoe hoog het histaminegehalte in je ontlasting is en of dit binnen de normaalwaarden valt. Is de histamine in de ontlasting verhoogd, dan kan de functie van het DAO-enzym bepaald worden voor extra bevestiging van de diagnose. 

Dit enzym heeft als taak het afbreken van histamine. Als deze niet of te weinig aanwezig is, weet je dat je moeite hebt met het afbreken van histamine en dus van een histamine intolerantie kan spreken. Het testen van het DAO-enzym gebeurt door middel van een bloedtest.

Je kunt een histamine intolerantie test hier bestellen. Voor een volledig overzicht van alle testen die wij aanraden, kun je terecht op deze pagina.

Kan ik mijn histamine intolerantie genezen?

Je kan je gevoeligheid voor histamine niet zomaar opheffen, maar je symptomen kunnen na enige tijd minder heftig (of juist heftiger) worden, net zoals bij andere intoleranties. 

Gelukkig zijn er wel stappen die je kan ondernemen om je klachten te verhelpen of in ieder geval minder erg te laten worden:

1. Een histamine arm dieet volgen. In het volgende kopje gaan we hier dieper op in.
2. Overleggen met je huisarts of het aan te raden is om antihistaminica te nemen. Deze medicatie blokkeert de werking van histamine in je lichaam, waardoor je minder histaminegerelateerde klachten kan ervaren. De werking van deze medicijnen is afhankelijk van de klachten die je ervaart en varieert per persoon. 
3. Er zijn speculaties op het internet dat het verlagen van stress de symptomen van histamine intolerantie ook kan verminderen. Gezien histamine intolerantie samenhangt met een overactief immuunsysteem, is dit niet vergezocht. Het kan te verklaren zijn dat als je overactieve immuunsysteem zich wat meer herstelt, je symptomen ook afnemen. Hoewel dit verband nog niet voldoende onderzocht is, kan het nooit kwaad om stress te reduceren (3).

Hoe volg ik een histamine arm dieet?

Tijdens het histamine intolerantie dieet is het de bedoeling dat je zo weinig mogelijk histamine binnenkrijgt. Volledig histaminevrij eten wordt lastig, omdat in een heleboel producten een beetje histamine zit, dus je streeft er vooral naar om onder de hoeveelheid te blijven die jouw lichaam triggert. Op deze website en deze website vind je een aantal histaminearme recepten. 

Daarnaast vind je in ons D.A.R.M. Programma een specifiek dieet voor histamine intolerantie. Je ontdekt hoe je jouw klachten structureel kunt aanpakken. Dit programma geeft je niet alleen duidelijke richtlijnen, maar geeft ook tips over bijvoorbeeld supplementen en het achterhalen van de onderliggende oorzaak. Met deze holistische benadering hebben we al meer dan 2500 mensen mogen helpen. 

Mocht je voor nu alleen een histamine intolerantie test willen bestellen, dan kan dat hier.

Bronnen:

1. Maintz, L., & Novak, N. (2007). Histamine and histamine intolerance. The American journal of clinical nutrition, 85(5), 1185–1196. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0002916523280533
2. Voedselallergie en -intolerantie – Máxima MC. (2024, 4 maart). Allergologie https://docs.google.com/document/d/1KWeEy-v_g9yiqo6YBRnL-OcLc3aNK5FyKjkSkvedQGM/edit?usp=drive_link
3. Nosková, E., Vochosková, K., Knop, V., Stopková, P., & Kopeček, M. (2022). Histamine intolerance and anxiety disorders: pilot cross-sectional study of histamine intolerance prevalence in cohort of patients with anxiety disorders. European Psychiatry, 65(Suppl 1), S387–S388. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9563864/ 

* In deze blog gebruiken we affiliatelinks. Dat houdt in dat wij een commissie krijgen als je een histamine intolerantie test bestelt bij onze partner Medivere.

Geschreven door Zara Kleijn, BSc Geneeskunde aan de Radboud Universiteit, met verdiepende vakken in voeding, gezondheid en sport.

Gereviewd door Mats Laszlo , BSc Voeding- en Gezondheidswetenschappen aan de Wageningen Universiteit, Master Nutrition and Health, specialisatie: Molecular Nutrition and Toxicology, ervaringsdeskundige op het gebied van maag- en darmklachten zoals SIBO.