Harde ontlasting wil er niet uit: zo kan je het oplossen

Harde ontlasting die er niet uit wil– een vervelend en pijnlijk probleem waar veel mensen mee te maken krijgen. Dit kan leiden tot ongemak, pijn, en zelfs bloed bij de ontlasting. Gelukkig zijn er verschillende manieren om harde ontlasting te verhelpen en te voorkomen. 

In deze blog leggen we uit hoe je dit probleem kunt aanpakken in 3 stappen. De eerste stap is het aanpassen van je leefstijl. De tweede stap bestaat uit extra maatregelen die je kan implementeren als de eerste stap niet het gewenste resultaat oplevert. De derde stap is professionele inbreng. 

Lees vooral verder als jij je stoelgang wil verbeteren! 

Harde keutels als ontlasting

In de medische wereld wordt de “Bristol stool chart” regelmatig gebruikt om aan te geven hoe ontlasting eruit ziet. Hieronder zie je een Nederlandse versie van deze grafiek.

Type 3 en 4 worden als normaal beschouwd. Type 5 en 6 zijn brijige ontlasting. Type 7 is diarree en dus niet normaal. Type 1 en 2 zijn harde keutels, wat aangeeft dat je darmen onvoldoende vocht hebben om een soepele stoelgang te bevorderen. 

Dit kan komen door een gebrek aan vezels en vocht, of door een vertraagde darmwerking. Harde keutels duiden op obstipatie, wat ervoor zorgt dat de ontlasting langer in de darmen blijft en uitdroogt.

Harde ontlasting en bloed

Harde ontlasting kan het slijmvlies van de anus beschadigen, wat kan leiden tot kleine scheurtjes (fissuren) en bloedverlies. Als je voor een langere tijd last hebt van harde ontlasting en daardoor hard moet persen, kan je aambeien krijgen. Dit zijn uitgezakte stukjes weefsel rond de anus die ook kunnen gaan bloeden. 

Zowel het bloed van een scheurtje als van een aambei kan je herkennen aan helderrood bloed op het toiletpapier of in de wc. Is het bloed donkerrood en is het vermengd met de ontlasting, dan komt het waarschijnlijk van een bloeding hoger in je spijsverteringsstelsel. Dan is het verstandig om door een arts te laten onderzoeken waar dit vandaan komt. 

De oorzaak van harde ontlasting

Waarom krijg je harde ontlasting? Dit kan door verschillende factoren komen, waaronder:

• Te weinig vochtinname
• Een vezelarm dieet
• Weinig lichaamsbeweging
• Stress en spanning
• Medicijngebruik (zoals ijzertabletten of pijnstillers)
• Een vertraagde darmwerking of onderliggende darmproblemen

Voor een volledige lijst met oorzaken en uitgebreide uitleg, lees onze blog over 10 obstipatie oorzaken. Het is belangrijk om de oorzaak te achterhalen, zodat je gericht aan een oplossing kunt werken. 

Harde ontlasting: wat te doen?

Stap 1 bij het aanpakken van buikklachten, of het nu om diarree, constipatie, buikpijn of winderigheid gaat, is altijd het aanpassen van je leefstijl. In veel gevallen kan een gezondere leefstijl je klachten al oplossen of tenminste verminderen. Als dit niet voldoende is, ga je door naar stap 2 en 3. Deze bestaan uit interventies en professionele hulp. We zullen alle stappen voor je toelichten.

Stap 1: harde ontlasting eruit krijgen met gezonde gewoontes

5 concrete en gemakkelijk te implementeren veranderingen die je kan maken zijn:

• Drink voldoende water: Minimaal 2 liter per dag helpt om de ontlasting zachter te maken. Als je meer dan 70 kilo weegt of veel sport, heb je waarschijnlijk zelfs nog wat meer nodig.
• Eet vezelrijk: Volkoren producten (zoals brood of havermout), groenten, fruit en peulvruchten bevatten veel vezels en bevorderen een gezonde stoelgang. Welke voeding het beste is voor je spijsvertering, energielevels en overige lichaamsfuncties verschilt echter enorm per persoon, dus kijk vooral welke bron van vezels het beste werkt voor jou.
• Beweeg regelmatig: Lichaamsbeweging stimuleert de darmwerking en helpt obstipatie te voorkomen. De beste vorm van beweging is de beweging die jij kan volhouden. Beloof jezelf dus niet om elke dag te gaan hardlopen als dit niet realistisch is voor jou. Probeer in plaats daarvan op de fiets naar je werk te gaan, je boodschappen altijd te voet te doen, drie keer in de week een home-workout te volgen via YouTube of elke dag minimaal 20 minuten te wandelen.
• Vermijd bewerkte voeding: Fastfood, wit brood en suikerrijke producten kunnen de ontlasting verharden. Probeer deze producten te beperken en thuis een gezonde versie te maken van je favoriete maaltijden of snacks.
• Luister naar je lichaam: Deze gouden tip wordt tegenwoordig vaak over het hoofd gezien. Besteed aandacht aan de behoeften en signalen van je lichaam als het gaat om eten, sporten, stress etc. Stel bovendien een toiletbezoek niet uit als je aandrang voelt. Om te voorkomen dat je aandrang krijgt op een plek waar je niet naar de wc kan, kan je in de ochtend bijvoorbeeld extra tijd nemen om een vezelrijke smoothie te drinken of een kort ommetje te maken.

Stap 2: harde ontlasting verwijderen met extra maatregelen

Als de ontlasting vast zit en niet vanzelf komt, kan het nodig zijn om extra maatregelen te nemen:

• Laxeermiddelen: In overleg met een arts kan een mild laxeermiddel verlichting geven.
• Darmmassage: Door zachtjes je buik te masseren in de richting van de dikke darm (van rechtsonder naar boven tot onder de ribben, naar links en dan naar beneden), kun je de stoelgang stimuleren.
• Suppositorium of microklysma: Dit kan helpen om de ontlasting te verzachten en de stoelgang op gang te brengen.
• Warme zitbaden: Een warm bad kan helpen de anusspieren te ontspannen en ontlasting makkelijker naar buiten te laten komen.
• Een gehurkte houding op het toilet aan te nemen: Een krukje onder je voeten plaatsen kan de druk verminderen en de stoelgang vergemakkelijken.

Stap 3: harde ontlasting zacht maken met professionele begeleiding

Als je alles uit stap 1 en 2 al geprobeerd hebt, is professionele hulp de volgende stap. De huisarts bezoeken is belangrijk. Deze kan je soms medicatie voorschrijven of doorverwijzen, maar niet altijd de tijd bieden die nodig is om chronische obstipatie aan te pakken. 

Bij All Ways Healthy bieden we een programma dat bestaat uit 4 fases die jou begeleiden naar een gezond ontlastingspatroon. Schrijf je in voor onze masterclass als je benieuwd bent of het D.A.R.M. Programma wat voor jou is.

Wat eten bij harde ontlasting?

Sommige voedingsmiddelen helpen bij een soepele stoelgang en kan je toevoegen aan je dieet als je harde ontlasting die er niet uit wil probeert te voorkomen:

• Pruimen en vijgen: bevatten natuurlijke laxerende stoffen.
• Yoghurt en kefir (mits je zuivel kan verdragen): bevatten goede bacteriën (probiotica) die helpen bij de spijsvertering.
• Zaden en pitten: lijnzaad en chiazaad kunnen helpen bij het reguleren van de stoelgang.
• Gezonde vetten: olijfolie, avocado, noten en vette vis kunnen de ontlasting soepeler maken.

Hoe voorkom je harde ontlasting?

Voorkomen is beter dan genezen. Daarom is het belangrijk om bovenstaande tips ook in gedachten te houden in periodes waarin je geen klachten ervaart. Uiteraard moet je geen laxeermiddelen of klysma’s gebruiken als je geen harde ontlasting hebt die er niet uit wil, maar probeer wel je gezonde leefstijl vol te houden, eventueel gecombineerd met af en toe een darmmassage zoals we hierboven hebben beschreven, om een terugval te voorkomen.

Zoek de onderliggende oorzaak als je harde ontlasting er niet uit wil

Als je benieuwd bent naar hoe je harde ontlasting die er niet uit wil aanpakt met een gestructureerd plan, bekijk dan eens ons D.A.R.M. Programma. Hierin ontdek je stap voor stap wat jouw darmklachten veroorzaakt en hoe je dit kunt aanpakken. Deze holistische benadering van darmgezondheid heeft ervoor gezorgd dat al velen vaarwel hebben kunnen zeggen tegen harde ontlasting. Met ons programma hebben we al meer dan 2500 mensen mogen helpen. 

Je kunt ook onze gratis masterclass volgen. Hierin laat Emilia de Vries je zien hoe je stap voor stap van constipatie af kunt komen. Je ontdekt wat je vandaag nog kunt doen om je klachten te verminderen en welke stappen je moet volgen om structurele verbetering te zien in je darmwerking. Klik hier om de masterclass te bekijken.

Bronnen:

1: Hoe goed ken jij jouw poep? 💩 | Holland & Barrett

Geschreven door Zara Kleijn, BSc Geneeskunde aan de Radboud Universiteit, met verdiepende vakken in voeding, gezondheid en sport.

Gereviewd door Mats Laszlo , BSc Voeding- en Gezondheidswetenschappen aan de Wageningen Universiteit, Master Nutrition and Health, specialisatie: Molecular Nutrition and Toxicology, ervaringsdeskundige op het gebied van maag- en darmklachten zoals SIBO.