Buikpijn en ongesteld: alles over klachten tijdens en rondom je menstruatie

Buikpijn en menstruatie gaan voor veel vrouwen hand in hand. Hoewel het normaal is om enige mate van ongemak te voelen, kan de intensiteit van de pijn variëren van mild tot extreem, wat invloed kan hebben op het dagelijks leven. In deze blog bespreken we waarom je extreme buikpijn kunt ervaren tijdens de menstruatie, wat buikpijn een week voor je menstruatie kan betekenen, en waarom je buikpijn kunt hebben zonder daadwerkelijk ongesteld te worden. Voor meer informatie over andere mogelijke oorzaken van buikpijn kun je deze uitgebreide blog over buikpijn lezen.

(PS: benieuwd hoe je in 4 stappen je buikpijn op een effectieve manier kunt aanpakken? Bekijk dan hier onze gratis masterclass.)

Extreme buikpijn tijdens de menstruatie

Menstruatiepijn, ook wel dysmenorroe genoemd, is voor veel vrouwen een maandelijks terugkerend probleem. De pijn wordt veroorzaakt door het samentrekken van de baarmoederspieren om het baarmoederslijmvlies uit te drijven. Tijdens dit proces komen prostaglandinen vrij, hormoonachtige stoffen die de samentrekkingen stimuleren en ontstekingen kunnen veroorzaken. Hoe hoger het niveau van prostaglandinen, hoe heviger de pijn.

Sommige vrouwen ervaren extreem pijnlijke menstruaties die gepaard gaan met andere symptomen zoals misselijkheid, braken, diarree en hoofdpijn. Deze vorm van ernstige menstruatiepijn kan wijzen op een onderliggende aandoening, zoals endometriose of adenomyose. 

Endometriose treedt op wanneer het baarmoederslijmvlies zich buiten de baarmoeder bevindt en kan leiden tot chronische buikpijn en vruchtbaarheidsproblemen. Adenomyose is een variant van endometriose waarbij het baarmoederslijmvlies in de spierwand van de baarmoeder groeit, wat resulteert in zware menstruatiebloedingen en hevige pijn.

Het is belangrijk om bij extreme menstruatiepijn medische hulp te zoeken om onderliggende oorzaken uit te sluiten en de juiste behandeling te krijgen.

Buikpijn een week voor de menstruatie

Buikpijn die al een week voor de menstruatie begint, kan verband houden met het premenstrueel syndroom (PMS). PMS omvat een scala aan fysieke en emotionele symptomen die optreden in de dagen of weken voorafgaand aan de menstruatie. Buikpijn in deze periode kan te maken hebben met hormonale veranderingen die leiden tot vochtretentie en een opgeblazen gevoel.

Een andere mogelijke oorzaak van buikpijn een week voor de menstruatie is premenstruele dysforische stoornis (PMDD), een ernstigere vorm van PMS die gepaard gaat met intense fysieke pijn en stemmingswisselingen. Net als bij PMS wordt gedacht dat hormonale schommelingen verantwoordelijk zijn voor deze symptomen. Andere symptomen van PMDD zijn onder meer vermoeidheid, concentratieproblemen en prikkelbaarheid.

Het ervaren van buikpijn een week voor de menstruatie kan ook wijzen op andere aandoeningen zoals endometriose of het prikkelbare darm syndroom (PDS). Deze aandoeningen kunnen de intensiteit van buikpijn verhogen en ervoor zorgen dat deze langer aanhoudt.

Buikpijn bij of tijdens ovulatie

Veel vrouwen ervaren buikpijn rond de eisprong, een fenomeen dat ook wel bekend staat als ‘mittelschmerz’ (Duits voor ‘middelste pijn’). Dit gebeurt meestal halverwege de menstruatiecyclus, wanneer een eicel vrijkomt uit de eierstok. De pijn wordt veroorzaakt door het scheuren van de follikel en kan variëren van een lichte steek tot scherpe krampen. Buikpijn tijdens de ovulatie kan aan één kant van de onderbuik worden gevoeld, afhankelijk van welke eierstok de eicel vrijgeeft.

De pijn kan enkele minuten tot een paar dagen aanhouden en gaat soms gepaard met een lichte bloeding of afscheiding. Hoewel deze pijn meestal onschuldig is, kan het in sommige gevallen wijzen op een onderliggende aandoening zoals endometriose of een cyste op de eierstok. Vrouwen die regelmatig ernstige pijn ervaren tijdens de ovulatieperiode doen er goed aan om een gynaecoloog te raadplegen om eventuele problemen uit te sluiten.

Buikpijn, maar niet ongesteld: wat is er aan de hand?

Buikpijn zonder dat je ongesteld wordt, kan een teken zijn van verschillende factoren. Een van de oorzaken kan een vertraagde menstruatie zijn door stress of hormonale schommelingen. Hormonale verstoringen, zoals polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS), kunnen leiden tot onregelmatige menstruaties en buikpijn zonder daadwerkelijke bloeding.

Een andere mogelijke reden voor buikpijn zonder menstruatie is zwangerschap. Bij een vroege zwangerschap kunnen krampen optreden als gevolg van de implantatie van een bevruchte eicel in de baarmoederwand. Buikpijn kan ook wijzen op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap, wat dringend medisch onderzoek vereist. Meer over buikpijn en zwangerschap lees je in deze blog: Buikpijn en zwanger.

Voor vrouwen die een vruchtbaarheidsbehandeling ondergaan, zoals intra-uteriene inseminatie (IUI), kan buikpijn na de procedure normaal zijn. Dit komt doordat het lichaam zich aanpast aan de behandeling en er hormonale veranderingen plaatsvinden. Als de pijn aanhoudt of verergert, is het verstandig om contact op te nemen met een arts.

Ook buikpijn door een spiraal komt weleens voor bij vrouwen. Hier schrijven we meer over in deze blog over oorzaken van buikpijn, waar je tevens vele andere oorzaken vindt die algemener van aard zijn.

Wat helpt tegen buikpijn als je ongesteld bent?

Er zijn verschillende manieren om menstruatiegerelateerde buikpijn te verlichten. Hier zijn enkele tips die kunnen helpen:

• Warmtetherapie: Het aanbrengen van een warmwaterkruik op de onderbuik kan de spieren ontspannen en pijn verlichten.
• Pijnstillers: Vrij verkrijgbare ontstekingsremmers zoals ibuprofen kunnen effectief zijn bij het verminderen van menstruatiekrampen.
• Lichte oefeningen: Activiteiten zoals wandelen of yoga helpen de bloedsomloop te bevorderen en kunnen de pijn verminderen.
• Hydratatie: Voldoende water drinken helpt om vochtretentie te verminderen, wat vaak gepaard gaat met menstruatie.
• Voeding: Een gezond dieet rijk aan vezels, fruit en groenten kan helpen om het lichaam in balans te houden en pijn te verminderen.
• Supplementen: Magnesiumsupplementen staan erom bekend dat ze spierpijn en krampen kunnen verminderen. Het is altijd verstandig om eerst een arts of therapeut te raadplegen voordat je supplementen gaat gebruiken.

Aanhoudende buikpijn verhelpen

Heb je last van aanhoudende buikpijn en wil je ervan af? Dan is het D.A.R.M. Programma misschien wat voor jou. Dit programma bestaat uit 4 unieke fases, waar het volgen van het D.A.R.M. Dieet er één van is. Je leert welke triggers je kan vermijden om jouw darmen tot rust te brengen en weer een gezond ontlastingspatroon (zonder buikpijn) te krijgen. 

In het D.A.R.M. Programma stellen we niet alleen handige tools zoals een D.A.R.M. receptenboek of maaltijdplanner beschikbaar, maar kijken we stap voor stap naar wat jouw chronische buikpijn zou kunnen veroorzaken en hoe we dit aan kunnen pakken. Met ons programma hebben we al meer dan 2500 mensen mogen helpen.

Je kunt ook onze gratis masterclass volgen. Hierin ontdek je hoe je stap voor stap van je buikklachten af kunt komen, en hoe je erachter kunt komen wat bij jou de oorzaak is. Klik hier om de masterclass te bekijken.

Geschreven door Zara Kleijn, BSc Geneeskunde aan de Radboud Universiteit, met verdiepende vakken in voeding, gezondheid en sport.

Gereviewd door Mats Laszlo , BSc Voeding- en Gezondheidswetenschappen aan de Wageningen Universiteit, Master Nutrition and Health, specialisatie: Molecular Nutrition and Toxicology, ervaringsdeskundige op het gebied van maag- en darmklachten zoals SIBO.